Berlin kust je, laat je dansen en maakt je dronken. Berlin slaat je recht in het gezicht, lacht om je domheid en laat je met een kater achter. Berlijn verandert je voor altijd. De eerste keer dat je als toerist komt, of om te feesten. De kans is groot dat je meteen struikelt over de driedubbele lagen van loden geschiedenisverhalen. Je krijgt er meteen een pak slaag, maar wordt ook goedmoedig omarmd.
Na die eerste zoetzure ontmoeting ben je al verloren. Deze stad vol hobbels en gaten lijkt onweerstaanbaar. Het laat je hoofd tollen. Je raakt zo geobsedeerd dat je, terwijl je wegrijdt, uit de grond van je hart belooft: ik kom terug. Na zoveel mooie bestemmingen deed je deze belofte bijna achteloos. Maar nu weet je dat het bindend is. Berlijn kijkt je recht in de ogen. Zo indringend dat je weet: ik moet dit waarmaken.
Wanneer je al je moed hebt verzameld om je over te geven aan de verleiding uit het oosten, en je bent de grens overgestoken met heel je hart en ziel. Dan wacht er geen warm welkom. Je hebt het aangedurfd om je eerste domme vraag te stellen in de Facebook-groep van landgenoten en kreeg spottende reacties. Je hebt moeite om een kamer te krijgen die veel te duur is en je bent al afgewezen op het stadsdeelkantoor omdat je het juiste stuk papier niet op het juiste moment liet zien.
Toch blijf je. Er wordt immers van je verwacht na al die enthousiaste verhalen die je vertelde aan de achterblijvers. Nooit zal de stad groter en kouder aanvoelen. Al je gewoontes uit je Heimat staan ter discussie, alles waar je op terug zou kunnen vallen is weg of ver weg, je voelt voor het eerst dat je er nu alleen voor staat. Je bent in het nadeel. Functioneren is alleen mogelijk met een handicap.
Het liefst zou je wegkruipen als een rups. Op zoek naar zekerheid die er niet is, nu het voor de hand liggende vangnet weg is. Je loopt over een wiebelend touw zonder lont, zonder dat de veilige overkant in zicht is. De verblindende indrukken doen je verlangen naar de barmhartige duisternis van een cocon.
Geniet ervan! Hadden we maar zoveel vrijheid, dan roepen je vrienden goedmoedig vanuit hun vangnet. Heerlijk om zo te kunnen vliegen, zeggen ze bewonderend. Je ouders vertellen dat ze trots op je zijn, vanuit het huis waar je bent opgegroeid. Oud-collega’s schrijven dat je thuis niets mist. Onverschrokken ben je teruggeworpen in een uitgeklede versie van jezelf. Je bent een schaduw van de wereldburger die op een heldere dag de Brandenburger Tor fotografeerde. Je sleept jezelf door de grauwe winterdagen, waar alles wat eens zo druk was onder lijkt te zijn gesneeuwd.
Dit is het moment waarop Berlin je weer doordringend met een ijzige blik aankijkt. Wederom krijg je een harde klap in het gezicht die je verschoten wangen doet tintelen. Een tinteling waar je duizelig van wordt, maar waar je ook naar buiten kijkt, waar de eerste sneeuwklokjes omhoog schieten. De eerste zonnestralen op je huid brengen je in beweging. De straten lonken weer, de groenere parken bieden hoop. Uw nieuwsgierigheid wordt weer geprikkeld, een ontdekkingstocht behoort weer tot de mogelijkheden. Je oude kleren breng je naar de textielcontainer.
Bevrijd zoeken je voeten naar paden die je nog niet kende. De snijdende oostenwind is gaan liggen, er waait een briesje in je rug. Je ontdekt talenten die je zelf niet kende. Met hernieuwd zelfvertrouwen pak je die ene baan aan, maak je spontaan nieuwe vrienden en adem je vrij. U kunt nu zelf uw vleugels uitslaan en genieten van de kersenbloesems. De pijnlijke schop onder je kont, voelt nu als een bemoedigende dreun op je schouder. Je krijgt een Sterni in de hand gedrukt zodat de Späti op de toekomst kan proosten met een vreemde, die deze zomer misschien wel je beste vriend zal blijken te zijn.
Je zult de onweerstaanbaarheid van Berlijn niet vinden in de gebouwen of de inwoners. De aantrekkingskracht zit hem in wat de stad met je doet. De onvermijdelijke transformatie die je moet doormaken. Berlijn knijpt in je ziel totdat het pijn doet. Berlijn laat je pas weer gaan als je hebt leren ontdekken wie je werkelijk bent.
Bertus Bouwman
Journalist Bertus Bouwman laat het liefst het Duitsland zien dat je nog niet kent. Hij schrijft voor Duitslandnieuws over ondernemen, politiek en cultuur.