Mijn eerste keer Berlijn was in 1982 of 83 met kunstenaars. Destijds heb ik daar de Deutsche Neue Welle tentoonstelling Zeitgeist gezien. Daarna ben ik kunstenaar geworden. A.R Penck, Immendorf, Baselitz, Kiefer etc. Toen heb ik ook de band Einsturzende Neubauten live in een Berlijns kraakpand gezien.
Blixa Bargeld ging tijdens dat concert met een twee meter lange drilboor het hele pand slopen. Dat was zó heftig dat de organisatoren hem in paniek probeerden te stoppen en het aggregaat uitzetten. Zelf ben ik daarna nog best succesvol als schilder doorgegaan. Dat kwam puur door de inspiratie daar. Op de weg naar Berlijn een DDR valstrik dat je niet harder dan dertig mocht. Die kon je meteen afrekenen, en 200 DM lichter je weg vervolgen.
In West Berlijn trof ik op een rommelmarkt allemaal Hitler memorabilia aan. Compleet met brieven uit die tijd. Was fascinerend om te zien. Daarna met mijn toenmalige band Claw Boys Claw naar Polen gereden via Oost Duitsland. Met onze fluorescerende Claw Boys Claw posters. Daarmee waren we meteen de enige brengers van kleur daar. Alles war grau. Barakken zonder ramen met duizenden militairen op stapelbedden. Heel surrealistisch. Dingen die we tegen kwamen omdat we totaal verkeerd gereden waren. Daar allemaal Oostblok taferelen meegemaakt. Een voorbeeld waren de waterkanonnen die werden ingezet op het festivalpubliek van het festival (Jarocin) waar we destijds speelden. Dat was een van mijn allereerste optredens, en meteen voor 25.000 mensen!
Met CBC besloten we om in Berlijn een album op te gaan nemen. Dat kwam door vriend van me, de Australische producer Victor van Vugt. Hij was ook producer en vaste zaalmixer van Nick Cave. Hij logeerde destijds bij mij. Een erg leuke jongen. Hij kwam met het plan. Was erg fascinerend.We namen ons album Crack my Nut op in de vermaarde Hansa Ton Studio. Dit is overigens een voormalig dans en feest etablissement, ook ten tijde van het Derde Rijk, en ligt zo goed als naast de Führer bunker.
David bowie heeft daar zijn beroemde trilogie opgenomen, bestaande uit Low, Heroes en Lodger. Ik kan me nog heel goed herinneren dat ik het boek over Led Zeppelin aan het lezen was in de vensterbank van die hele hoge ramen in de Meistersaal . Die hoge balzaal gaf ook extra mooie akoestiek aan onze opnames, met allemaal verschillende microfoons dichtbij en ver weg, voor extra diepte. De Ampeg Basversterker en box stonden in het trapgat onderaan om overspraak te voorkomen, maar ook om weer extra sfeer en natuurlijke galm op te nemen. Gorbachev was in die tijd met Reagan druk bezig om de muur te laten vallen. Wij waren daar vlakbij bezig met hele andere dingen. Mooi tijdsgewricht om daar op een of andere manier bij betrokken te zijn. Ik geloof daar wel in. In Oost Berlijn veel fascinerende, dystopische taferelen gezien en meegemaakt.
Daarna ben ik helaas nooit meer terug geweest. Pas bijna 30 jaar later, in 2017 was ik er weer terug. Met mijn nieuwe ‘band’ Revival Rockstar. Terug geweest om de Hansa Studio te bekijken, de plek van de führer bunker bekeken, een Third Reich tour gedaan, en naar het Stasi hoofdkwartier geweest. Nog steeds die oneindig lange rijen met dezelfde grijze flats die samenkomen in een perspectief verdwijnpunt in Oost Berlijn, ik hou ervan. Heerlijk! In het Stasi hoofdkantoor ben ik over een koord gestapt en heb de originele rode telefoon in mijn hand gehad, waarmee Honecker sprak met Brezjnev. Het was een vreemd moment. Net als Death Star een onneembare vesting leek. Zo leek het Oostblok onmogelijk ooit anders te worden. En dan opeens sta ik in het hart van dat bolwerk. Ik heb er nog gezellig gesproken met eigenaren van kraampjes van de Kerstmarkt die open een dag later open zouden gaan. Een maand later, was ik in Wenen op een Kerstmarkt, en hoorde van de aanslag in Berlijn had plaats gevonden. Al die mensen waarmee ik nog gesproken had….
Intense herinneringen aan het mooie Berlijn, met al die mooie knappe mensen daar. Een vrijheidsstad bij uitstek met een grote connectie met Amsterdam.
Das war ja einmal…
Marius Schrader
Marius Schrader is een popmuzikant en beeldend kunstenaar uit Amsterdam. In de tweede helft van de jaren 1970 was hij oprichter van The Pilots, een modband. Daarna was hij drummer en later ook mede-componist bij Claw Boys Claw. Vanaf 1995 was hij drummer en ontwerper van visual effects bij Shine, de eerste Nederlandse supergroep. Daarna volgden diverse soloprojecten als WAT, Mars Rader en Revival Rockstar.